मावळ ऑनलाईन – दोन दिवस तळेगाव दाभाडे येथील राव कॉलनीतील नगरपरिषद उद्यानात धुमाकूळ घालणाऱ्या माकडाला अखेर गुरुवारी संध्याकाळी पकडण्यात वनविभागाला यश आले. ‘केळ्याच्या आमिषाने’ झाडावरून खाली उतरले आणि बेशुद्धी आणणाऱ्या डार्टने माकडाला जेरबंद करण्यात आले. या कारवाईत वन्यजीव रक्षक मावळ आणि रेस्क्यू फाउंडेशन, पुणे यांनी मोलाची (Talegaon Dabhade) मदत केली.
सध्या माकडावर पुण्यात उपचार सुरू आहेत. त्यानंतर त्याला नैसर्गिक अधिवासात म्हणजेच जंगलात सुरक्षित सोडण्यात येणार आहे, अशी माहिती वनविभागाच्या अधिकाऱ्यांनी दिली.
माकडाचा राडा, नागरिकांमध्ये भीती
मागील दोन दिवस राव कॉलनीतील (Talegaon Dabhade) उद्यानात माकडाने प्रचंड धावपळ घातली होती. झाडांवरून झेपावताना त्याने पक्ष्यांची घरटी उद्ध्वस्त केली, त्यामुळे अनेक बगळ्यांची निष्पाप पिल्ले मृत्युमुखी पडली. या प्रकारानंतर उद्यानात फिरायला येणाऱ्या नागरिकांमध्ये भीतीचं वातावरण निर्माण झालं होतं.
विशेषतः गुरुवारी सकाळपासून ते संध्याकाळपर्यंत माकड तेथेच थांबले होते. नागरिकांचे आवाज, हालचाल, इतर पक्ष्यांची कावकाव — या सगळ्यामुळे माकड अधिक चिडचिडले होते.
केळ्याने झाला ‘झटका’; डार्टच्या इंजेक्शनने बेशुद्ध
माकडाला पकडण्यासाठी वनविभागाच्या पथकाने हुशारीने योजना आखली. त्याला जवळ आणण्यासाठी केळ्याचा वापर केला गेला. माकड खाली उतरल्याबरोबर त्याला गुंगी आणणाऱ्या औषधाचा डार्ट मारण्यात आला. काही क्षणांतच माकड बेशुद्ध झाला आणि त्याला संध्याकाळी पाचच्या सुमारास सुरक्षितपणे ताब्यात घेण्यात आले.
मागील घटनेचा दु:खद संदर्भ
बुधवारी सकाळी या माकडाने कावळ्यांच्या त्रासामुळे चिडून झाडांवरील बगळ्यांच्या घरट्यांवर हल्ला चढवला होता. या हल्ल्यात अनेक बगळ्यांची पिल्ले मृत्युमुखी पडली होती, तर काही गंभीर जखमी झाली. ही घटना पाहून उद्यानातील नागरिक, विशेषतः लहान मुले व महिला अत्यंत व्यथित झाल्या होत्या. परिसरात हळहळ व्यक्त करण्यात आली.
वन्यजीव रक्षक मावळचे तत्पर योगदान
घटनेची माहिती मिळताच ‘वन्यजीव रक्षक मावळ’ संस्थेचे (Talegaon Dabhade) अध्यक्ष निलेश गराडे तातडीने घटनास्थळी पोहोचले. त्यांनी माकडाला झाडावरून हटवण्याचा प्रयत्न केला आणि बगळ्यांची घरटी वाचवण्यासाठी मदत केली. या कारवाईसाठी त्यांचे आणि त्यांच्या पथकाचे विशेष योगदान लाभले.
गराडे म्हणाले, “पक्षी आणि प्राणी यांच्यातील नैसर्गिक संघर्ष आता अधिक तीव्र होऊ लागले आहेत. यामागे माणसाच्या वाढत्या हस्तक्षेपामुळे निर्माण झालेलं जैविक असंतुलन कारणीभूत आहे. त्यामुळे अशा उद्यानांची योग्य निगा राखली जाणं अत्यावश्यक आहे.”
पुढील पावले
माकड सध्या पुण्यात वनविभागाच्या ताब्यात असून त्याच्यावर प्राथमिक उपचार केले जात आहेत. त्याची प्रकृती स्थिर झाल्यावर त्याला पुन्हा जंगलात सोडण्यात येणार आहे.
राव कॉलनीतील (Talegaon Dabhade) ही घटना उद्यान व्यवस्थापन, वन्यजीव संरक्षण आणि जैवविविधतेच्या दृष्टीने अनेक गंभीर प्रश्न उपस्थित करते. अशा प्रकारचे संघर्ष पुन्हा होऊ नयेत यासाठी शहरातील उद्यानांमध्ये समतोल राखण्याचे नियोजन आवश्यक आहे.
